شهرستان ملارد یکی از شهرستان‌های استان تهران ایران است. این شهرستان از بخش مرکزی ، بخش صفادشت ، منطقهٔ مارلیک و سرآسیاب تشکیل شده است. مرکز این شهرستان شهر ملارد است. جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۹۵ برابر با ۳۷۷٬۲۹۲ نفر بوده است.وسعت این شهرستان بالغ بر ۹۳۰ کیلومتر مربع بوده و فاصله مرکز این شهرستان یعنی شهر ملارد تا تهران حدود ۵۰ کیلومتر است.این شهر در غرب استان تهران واقع شده‌است.
فاصله ملارد با تهران ۵۰ کیلومتر و با کرج که در امتداد شمال ملارد است، ۲۲ کیلومتر است. خط مترو تهران کرج قرار است تا ملارد نیز ادامه یابد.شهرستان ملارد دارای دو شهر به نام‌های ملارد و صفادشت می‌باشد و هر کدام از شهرها دارای شهرداری‌های جداگانه (شهرداری ملارد و شهرداری صفادشت) می‌باشند.
شهرستان ملارد از شمال با فردیس، از جنوب با دهستان جوقین، از شرق با شهریار و از غرب با ماهدشت و اشتهارد هم‌جوار است.این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و صفادشت ، دو شهر ملارد و صفادشت ، ۴ دهستان به نام های دهستان ملارد شمالی ، دهستان ملارد جنوبی ، دهستان بی‌بی سکینه و دهستان اخترآباد و ۵۹ روستای دارای سکنه است.
از آثار باستانی ملارد می‌توان به تخت رستم و امامزاده ابراهیم ملارد اشاره کرد.
غذاها و خوراکي هادر ملارد قديم
آش بلغور
بلغور را با نخود و لوبيا و عدس پخته و سپس پياز داغ و نعنا داغ به آن اضافه مي کردند. سبزي آن شامل تره، جعفري و اسفناج بود. در هنگام خوردن نيز بدان کشک مي افزودند.
آش رشته
آش رشته را به سبک رايج و مرسوم مي پختند و مواد تشکيل دهنده آن، رشته، بُنشَن، سبزي آش، نعناداغ، سيرداغ و کشک بود و برخي نيز براي خوشمزگي بيشتر قره قوروت به آن اضافه مي کردند.
آش سرکه شيره
مواد اوليه آن همان بود که در آش رشته به کار مي رفت با اين تفاوت که به آن کشک نمي زدند و به جاي آن، برگه زرد آلو، مغز گردو و گوجه سبز اضافه مي کردند و در هنگام خوردن به آن سرکه و شيره مي زدند.
آش سماق
مواد اوليه آن همان بود که در آش بلغور به کار مي رفت، با اين تفاوت که برنج به آن اضافه مي شد و در آخرين مرحله، مقداري سماق نيز در آن ريخته مي گذاردند تا بجوشد.
آش شلّه
اين آش را بيشتر در فصل زمستان مي پختند. براي تهيه آن: بلغور و گندم و ماش را مي گذاردند تا بپزد و سپس درون آن پياز و سيب زميني مي ريختند و به آن سبزي آش اضافه مي کردند؛ ولي اسفناج در آن نمي ريختند.
اشکنه
پياز داغ درست کرده، مقداري سيب زميني نيز به آن مي افزودند. سپس شنبليله و گوجه فرنگي و آب به آن اضافه مي کردند و مي گذاردند تا بجوشد. وقتي سيب زميني پخته مي شد، چندين تخم مرغ در آن مي شکستند که با پخته شدن تخم مرغ ها غذا حاضر بود.
باسلق
نوعي شيريني که مواد اوليه آن، نشاسته و شکر بود. ابتدا نشاسته را با شکر پخته و پس از آنکه در حد نياز پخته و تا حدودي سفت مي شد، آن را با دست ورز ميدادند تا جا بيفتد. آنگاه، آن را در اندازه هاي مورد نظر بر روي سفره اي مي خواباندند و روي آن گردوي فراواني قرار ميدادند و سپس آن را لوله مي کردند. اين شيريني در ايام عيد نوروز و مراسم عروسي مورد مصرف قرار مي گرفت. امروزه اين شيريني در بيشتر نقاط ايران مورد مصرف قرار ميگيرد ولي خاستگاه اصلي آن معلوم نيست.
بُراني
اين غذا متناسب با سبزي ريخته شده در آن نامگذاري مي شد. مثلاً براني سَلمَک، براني اسفناج و براني برگ چغندر. طرز تهيه براني: سبزي را مي پختند تا آبش کشيده شود، بعد از اين که سبزي پخته و کمي خنک مي شد، به آن ماست اضافه مي کردند و برخي نيز مقداري سير به آن مي افزودند.
بُزباش
طرز تهيه اين غذا مانند آبگوشت بود؛ ولي به جاي نخود و لوبيا، در آن لوبيا قرمز يا چشم بلبلي مي ريختند. پس از پخته شدن نيز تره، جعفري و شنبليله به آن مي افزودند.
بولاماج
آش نسبتاً غليظي که با آرد و کره و شکر تهيه مي گرديد. طرز تهيه آن بدين طريق بود: آرد را در کره سرخ کرده، کمي زردچوبه به آن اضافه مي نمودند سپس مقداري آب و شکر يا شيره انگور به آن مي افزودند. چنان که آغوز نيز در دسترس بود به اين غذا اضافه مي کردند.
ترشي ازگيل
در ملارد قديم، درخت ازگيل فراوان بود. از اين
رو با ازگيل
هاي کال و نرسيده ترشي درست مي
کردند.
ترشي گلابي جنگلي
در ملارد قديم که جنگل هاي انبوهي داشت نوعي گلابي جنگلي در آن مي روييد که سفت و تُرش مزه بود و زنان با آن ترشي درست مي کردند.
مکان های دیدنی ملارد
بقعه امامزاده ابراهیم (ع) ملارد
این امامزاده به باور اهالی، مدفن امامزاده سید ابراهیم از فرزندان امام هادی (امام علی النقی) علیه لسلام می باشد و از قدیم الایام یکی از زیارتگاه های مورد توجه اهالی ملارد و روستاهای پیرامون بوده است. در تشریح شکل و نمای قدیمی آن می وان گفت: اتاقکی بود کاهگلی و بدون زرق و برق که با مصالحی از خشت و گل ساخته شده بود و در وسط آن معجری چوبی که از قدمت زیادی برخوردار نبود قرار داشت. درب ورودی آن پوسیده و موریانه خورده و بام آن کاهگلی و کمی انحنا و قوس داشت.
بنا بر گفته های اهالی بومی ملارد، حدود پنجاه سال پیش سارقان اشیاء عتیقه چندین نقب در قسمت زیرین امامزاده ایجاد نموده، دفینه هایی را با خود برده بودند. این که به راستی، سارقان در آنجا دفینه ای یافته بودند یا خیر معلوم نیست؛ ولی مردم بر این باور بودند که دفینه هایی بوده و به یغما رفته است. برخی که در همان زمان نقب های ایجاد شده را دیده بودند این باور را داشتند که جای برداشته شدن برخی اشیاء در نقب ها مشهود بوده است. مکان این امامزاده در سال های اخیر خاکبرداری و اکنون در حال بازسازی است.
قلعه محمود آباد ملارد
قلعه محمود آباد در روستای محمود آباد از توابع دهستان اخترآباد بخش صفادشت و در شمال جده اختر آباد به بیدگنه واقع شده است . ویژگیهای ساختمانی قلعه محمودآباد عبارت است از : باروی چینه ای به ارتفاع ۴ متر در چهار ضلع و برج های مدور به ارتفاع ۸ متر در چهارگوشه قلعه . باروها از ۷ تا ۸ ردیف چینه تشکیل شده است و مقطه باروها شبیه مثلثی است که با افزایش ارتفاع ع ضخامت کاهش می یاد .قدمت قلعه محمود آباد به دوران صفویه می رسد .
امامزاده قاسم (ع) ـ بیدکنه ملارد
آن حضرت از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) است. آستان امامزاده قاسم (علیه السلام) در روستای بیدکنه واقع در جاده ملارد به شهریار قرار دارد و تابلوهای راهنما جهت رفاه زائرین در طول مسیر نصب گردیده است. بقعه ایشان با مساحت حدود ۵۰ متر مربع قدیمی و دارای نمای آجری و کاشی است و گنبد آن ساده و فاقد تزیینات است. ضریحی آهنی در این بقعه نصب شده است.
روستای گمرکان ملارد
روستای گمرکان یکی از مناطق تاریخی قابل‌توجه در این خطه تاریخی به شمار می‌رود که می‌توان آن را به‌عنوان روستایی نمونه در حوزه گردشگری روستایی نام برد که همچنان بافت سنتی ساختمان‌های آن، تصویری از بناهای تاریخی و اصیل کهن روزگاران را به نمایش می‌گذارد.
این منطقه، در شمال دهستان اخترآباد از بخش صفادشت شهرستان ملارد قرار دارد که برای دسترسی به آن باید از جاده آسفالته ای که از سه‌راهی شهریار، اشتهارد و اخترآباد به سمت غرب و مناطق کوهستانی اخترآباد، کشیده شده عبور کرد، در کیلومتر ۳۳ این جاده رو به سمت شمال، مسیری است که به روستای گمرکان منتهی می‌شود.
صنایع دستی شهرستان ملارد
صنایع دستی یکی از قدیمیترین فعالیت های بشری و یکی از قابل توجه ترین جاذبه های فرهنگی هر کشوری است که گویای روحیه هنری مردمان آن کشور است . امروز اهمیت میراث فرهنگی در اقتصاد جهانی بر کسی پوشیده نیست . صنایع دستی یکی از مهمترین عناصر در توسعه کارآفرینی و اشتغال بوده و نقش مهمی در رشد اقتصاد خانواده و پر کردن اوقات فراغت آنها دارد .
شهر ملارد بواسطه قرارگیری در کنار تهران بزرگ یکی از شهرستانهایی است که بخش بزرگی از این جمعیت را عمدتا از قشر کم درآمد جامعه هستند را جذب کرده است . بسیاری از هنرمندان سراسر کشور با فرهنگهای مختلف در مهاحرت به استان تهران به خاطر وجود آب و هوای مناسب , باغات سرسبز , زمین مناسب نزدیکی به بازار مصرف در شهرستان ملارد ساکن شده اند . در شهرستان ملارد بیش از ۶۰کارگاه تولید صنایع دستی وجود دارد . بیش از ۳۰۰ نفر نیز به صورت صنایع دستی خانگی فعالیت می کنند .
تپه بالکین ملارد
تپه بالکین یا ترکمان، یکی دیگر از آثار ارزشمند تاریخی در شهر ملارد بوده که وسعت آن قریب به ۶۰ هزار مترمربع تخمین زده می‌شود و در ۵۰۰ متری شرق روستای مهرچین از توابع بخش مرکزی این شهرستان واقع‌شده است. بر اساس آثار و شواهد به‌دست‌آمده، قدمت این اثر به چهار هزار سال قبل بازمی‌گردد و با عنایت به آثار موجود، احتمال وجود شهری باستانی در دل این تپه وجود دارد که قطعیت و دستیابی به آن مستلزم کاووش های فنی و تخصصی خواهد بود.
تپه ارسطو ملارد
تپه ارسطو یکی دیگر از آثار ارزنده تاریخی ملارد به شمار می‌رود، اثری که از پیشینیان به یادگار مانده و در حال حاضر شهرستان مذکور، میراث دار تپه‌ای است که راوی حکایت‌های بسیاری است، ۹ هزارسال قدمت و چهار هزار و ۲۰۰ سال زندگی مستمر و بدون وقفه در این خطه به همراه کشف آثار سفالی از عصر آهن، انبار آذوقه و اسکلت‌های انسان، همگی مؤید شکوه، عظمت و اقتدار ایرانیان در ادوار دور است.
نقوش صخره‌ای ملارد
کوه کفترلو یکی از آثار تاریخی منحصربه‌فرد دهستان اخترآباد شهر ملارد محسوب می‌شود، اثری که با قدمت بیش از چهار هزار سال، هنر پیشینیان را بر دل‌سنگ به تصویر می‌کشد، حکاکی و تراش نوشتاری و تصویری بر روی این تپه آن‌چنان ارزنده است که مسئولان میراث را مجاب ساخت در سال ۱۳۸۲ با شماره ۹۹۰۲ آن را به ثبت ملی برسانند.
نقوش حیوانی، انسانی و هندسی با تلفیقی از خطوط ساده، عمودی و مورب و شکسته، تجلی‌گاه هنر مردمان ادوار دور است که هنرمندانه آنچه را که در ذهن می‌پروراندند و با دستان توانای خود بر دل‌سنگ ماندگار ساختند تا امروز بعد از گذشت بیش از چهار هزار و ۵۰۰ سال، یاد کنیم ازآنچه در بر دل این کوه نهفته است. این اثر جذاب و به‌یادماندنی می‌تواند به میزبانی خاطره‌انگیز برای عموم مشتاقان و دلدادگان به فرهنگ و تمدن ایران زمین در این خطه از استان تهران بدل شود.
