شهر میانه شرقی‌ترین شهر در بین مراکز شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی و مرکز اداری شهرستان میانه است. این شهر در جنوب‌شرق استان قرار دارد و به واسطهٔ اینکه سال‌ها تنها راه ارتباطی منطقهٔ از طریق زنجان به بدنهٔ اصلی کشور از طریق درهٔ قافلانکوه بوده، به عنوان دروازهٔ آذربایجان شرقی شناخته می‌شود. مردم میانه به زبان ترکی‌آذربایجانی سخن می‌گویند.
جمعیت این شهر بالغ بر ۹۸۹۷۳ نفر بوده (سال ۱۳۹۵ خورشیدی) و پنجمین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز، مراغه، مرند و اهر به‌شمار می‌رود. .
ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۱۰۰ متر است و مهم‌ترین و معروف‌ترین محصول کشاورزی آن، سیب صادراتی است از دیگر محصولات کشاورزی میانه می‌توان به گندم، برنج، هندوانه، جارو، گوجه‌فرنگی و خیار اشاره نمود که در شهرهای مختلف ایران توزیع می‌شود. در سال ۱۳۹۳ خورشیدی، شهرستان میانه رتبه نخست تولید گندم و برنج و گوشت را در استان آذربایجان شرقی کسب کرد.
آب و هوا و پوشش گیاهی
شهرستان میانه دارای دو نوع اب و هوا در سال می‌باشد به‌طوری‌که در نیمی از سال بهار و تابستان اب و هوایی نیمه خشک و کرم و در فصل پاییز دارای اب و هوای سرد و کوهستانی می‌باشد. متوسط بارش سالانه ۳۲۰ میلی‌متر در نقاط کم ارتفاع جنوب شرقی و در بالای ارتفاعات بزقوش (بخش کندوان) از ۳۹۳ تا ۶۰۰ میلی‌متر متغیر است. متوسط دمای سالانه نیز در این شهرستان، ۳ الی ۵/۱۴ درجه سانتی‌گراد، در مناطق مختلف آن می‌باشد همچنین بخش کندوان این شهرستان دارای طبیعتی بکر و سرسبز می‌باشد.
به‌طور کلی، مشخصات این شهرستان طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه، به شرح زیر می‌باشد: – حداکثر درجه حرارت متوسط سالانه، ۷/۱۸ درجه سانتی‌گراد. – حداقل متوسط درجه حرارت سالانه، ۹/۴ درجه سانتی‌گراد. – حداقل میزان رطوبت نسبی هوا، ۴۸ درصد – حداکثر میزان رطوبت نسبی هوا ۶۸ درصد. – از نظر پوشش گیاهی، دارای انواع و اقسام گیاهان خودرو می‌باشد که حدود ۴۰ رقم انواع گیاه را دربر می‌گیرد. از جمله: کنگر وحشی، علف آبه، چچم یا چچن، بولاغ اوتی، کاکوتی، بومادران، مرضه کوهی، قازآیاغی، ترشک، اسپند، خاکشیر، ریواس، پونه، نعناع کوهی، درمنه و کهلیک اوتی و… می‌باشد.
دانشگاه‌ها
- دانشگاه فرهنگیان میانه
- دانشگاه علوم پزشکی خدمات بهداشتی درمانی میانه
- دانشگاه صنعتی میانه
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
- دانشگاه آزاد اسلامی مرکز ترکمنچای
- دانشگاه آزاد اسلامی مرکز آقکند
- دانشگاه آزاد اسلامی مرکز ترک
- دانشگاه پیام نور میانه
- دانشگاه پیام نور شهر ترکمنچای
- دانشگاه جامع علمی و کاربردی
- دانشگاه غیرانتفاعی عین القضات
- دانشکده فنی و مهندسی وابسته به دانشگاه تبریز
- دانشکده فنی و حرفه‌ای پسران
سوغاتی میانه
سوغات میانه شامل خوراکی‌ها و صنایع دستی سنتی می‌شود که سالیان درازی است در میانه تولید می‌شود.
این سوغاتی‌های خوشمزه شامل ایشلی فطیر، کمبوزه، سیب، برنج، لبنیات، عسل، گیاهان دارویی و … است. اما اگر به دنبال صنایع دستی و سنتی این شهرستان هستید؛ جارو، گلیم و قالی‌های میانه را فراموش نکنید.
غذاهای محلی میانه
یکی از خوراک‌های دل‌چسب که در سفر به میانه باید در حتماً بچشید؛ آبگوشت بامیه است.
مواد تشکیل‌دهنده این آبگوشت لذیذ؛ گوشت گوسفندی، پیاز نگینی شده، بامیه، گوجه رنده شده، رب گوجه فرنگی، نمک، فلفل، ادویه و زردچوبه است.
برای پختن این آبگوشت دل‌چسب، گوشت و پیاز را با هم تفت می‌دهند و همراه کمی زردچوبه به آن اضافه می‌کنند.
بعد از نیم‌پز شدن گوشت، گوجه‌های رنده شده، نمک و فلفل، ادویه و رب را به همراه بامیه‌ها به گوشت اضافه می‌کنند و ۴ الی ۵ ساعتی می‌گذارند تا برای خودش روی شعله لطیف آتش بپزد.
جاهای دیدنی میانه
پل شهرچای
پل شهرچای در مسیر رودخانه شهرچای در روستای تازه‌کند ساخته‌شده است. این پل با ۲۶۰ متر طول از طولانی‌ترین پل‌های آذربایجان شرقی است که در شهر میانه قرار دارد.
پل ۲۳ دهانه گنبدی دارد و اتاقک‌هایی که محل استراحت مسافران کاروان‌ها بوده است. کتیبه‌ای در بدنه پل وجود ندارد به همین دلیل سال ساخت پل مشخص نیست اما با شباهتی که به سی‌وسه پل اصفهان دارد ممکن است متعلق به دوره صفویه باشد.
مسجد سنگی شهرستان میانه
مسجد سنگی ترک از مهم‌ترین آثار تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در شهر میانه قرار دارد.
تمام قسمت‌های نمای بیرونی مسجد از سنگ ساخته‌شده است. معماری داخل مسجد اثری شگفت‌انگیز از معماری اسلامی است.
نقش‌ها، کتیبه‌ها و آجرهای قرمزرنگ مسجد نمایی خیره‌کننده دارند. کتیبه‌ای که مشخص کند که مسجد در چه سالی ساخته‌شده است وجود ندارد.
عده‌ای آن را متعلق به قرن ششم یا هشتم هجری قمری دانسته‌اند اما با توجه به کتیبه‌هایی که در دیوارهای مسجد وجود دارد این بنا در دوران صفویه و قاجار مرمت‌شده است. این مسجد در سال ۱۳۴۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است.
قیز کورپوسی (پل دختر)
یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی میانه که با وجود گذشت سالیان دراز پابرجا مانده است؛ قیز کورپوسی یا پل دختر است.
این پل عظیم در دامنه شرقی قافلانکوه و در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر میانه و بر روی رودخانه قزل اوزون ساخته‌شده است. پایه‌های استوار آجری این پل عظیم دارای ۳ دهانه است که بر روی آب‌راهی سنگی واقع‌شده است.
بر اساس شواهد موجود، نوشته‌هایی به خط نسخ و نستعلیق و کوفی بر قسمت‌هایی از این پل وجود داشته که تاریخ تعمیر و نوسازی آن را نشان می‌دهد اما هنوز که هنوز است؛ اثری از تاریخ احداث این پل شناسایی نشده است.
قلعه نجفقلی خان
در میان جاهای دیدنی میانه ، قلعه نجفقلی خان در جنوب شرقی این شهر زیبا آرمیده است. در قسمت‌های شمالی و شرقی این قلعه پهناور، باستان‌شناسان بناهای مسکونی فراوانی یافته‌اند و سمت جنوبی و جنوب غربی آن را زمین‌های زراعی و باغات سرسبز دیده شده است البته این اطلاعات به سالیان پیش باز می‌گردد و امروزه این ساختمان‌ها متروکه شدند و دیگر خبری از باغ‌های سرسبز گذشته نیست.
بازار میانه
یکی دیگر از جاهای دیدنی میانه، بازار میانه است. بازار میانه یکی از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین بازارهای این شهرستان به حساب می‌آید. در این بازار انواع وسایل و پوشاک برای فروش عرضه می‌شود و مسافران و گردشگران زیادی برای تهیه سوغات میانه به این بازار سر می‌زنند. از دیگر مراکر خرید میانه می‌توان به پاساژ الماس و مرکز خرید محمد اشاره کرد.
آبشار بلوکان
یکی از مناطق بسیار خرم و سرسبز شهرستان میانه، آبشار بلوکان است. این آبشار دلبر به عنوان یکی از جاهای دیدنی میانه شناخته می‌شود و ارتفاعی برابر با ۱۰ متر دارد.
از جاری شدن ادامه این آبشار بر روی بستر خاک، رودخانه بلوکان زندگانی خود را سپری می‌کند و باعث سرسبزی مراتع اطراف خود می‌شود.
این رودخانه پس از عبور از مسیر پرپیچ و خم دره بلوکان و سیراب کردن مزارع کشاورزی پایین دست، راه خود را به رودخانه چای باز می‌کند و در نهایت با پیوستن به قزل اوزون به دیدار دریای خزر می‌رود.
اگر در سفر به میانه می‌خواهید سری به این آبشار خرم بزنید؛ کافی است که به روستای بلوکان بروید.
البته دسترسی به این آبشار از طریق شهرستان ترکمنچای، جاده خاکی روستای یوخاری سوما، روستای دستجرد و سپس روستای بلوکان اماکن‌پذیر است.
دیدگاه خود را بیان کنید
جالب بود
چیزای جدیدی یادگرفتم
از این موارد بیشتر قرار بدین