کرمانشاه، شهری با تاریخ و فرهنگ غنی

کرمانشاه، یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین شهرهای ایران، در غرب کشور و در دامنه‌های زاگرس واقع شده است. این شهر دارای تاریخ و فرهنگ غنی است و از جاذبه‌های گردشگری بسیاری برخوردار است.

کرمانشاه که در میانه‌های رشته کوه زاگرس قرار دارد به دلیل وضعیت آب و هوایی، کوهستانی بودن و وجود پناهگاه و غارهای طبیعی همواره مورد توجه انسان‌های عصر سنگ بوده‌است.

کرمانشاه از لحاظ بقایای سکونت‌های پیش از تاریخ، یکی از مناطق بسیار غنی و مهم در ایران و غرب آسیا است. قدیمی‌ترین آثار سکونت بشر در کرمانشاه مربوط به دورهٔ دیرینه‌سنگی است که شامل چند تبر دستی سنگی است که در منطقهٔ گاکیه و غرب هرسین یافت شده‌است.این آثار دست‌کم حدود ۲۰۰ هزار سال قدمت دارند. آثار مهمی از دوران عصر سنگ در غارهای کرمانشاه کشف شده‌است که بیشترشان مربوط به دوره‌های میان‌سنگی و نوسنگی است.

تاریخچه

کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه است و در غرب ایران قرار دارد. کرمانشاه بزرگ‌ترین و مرکزی‌ترین شهر با جمعیتی حدود یک میلیون نفر است. کرمانشاه در قرن چهارم پس از میلاد تحت حمایت ساسانیان توسعه یافت. این شهر در دامنه رشته کوه زاگرس و در ۵۲۵ کیلومتری جنوب غربی تهران واقع شده است. دیدنی‌های طبیعی و تاریخی زیادی در کرمانشاه و شهرهای اطراف آن به چشم می‌خورد.

کرمانشاه از دوران پیش از تاریخ تاکنون سکونت‌گاه انسان بوده است. آثار تاریخی این شهر نشان می‌دهد که این منطقه در دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، سلجوقیان، ایلخانیان، تیموریان، صفویان، قاجاریان و پهلوی مورد سکونت و حکومت اقوام مختلف بوده است.

در دوران هخامنشیان، کرمانشاه یکی از پایتخت‌های این امپراتوری بود و به نام «اردشیر خوره» شناخته می‌شد. در دوران ساسانیان، کرمانشاه یکی از مهم‌ترین شهرهای این امپراتوری بود و به نام «کرمان‌شاهان» شناخته می‌شد.

بنابر آثار تاریخی کشف‌ شده، احتمال می‌رود کرمانشاه از حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، منطقه‌ای مسکون بوده است. برای مثال سنگ‌نگاره آنوبانی‌نی که متعلق به قوم لولوبی‌ها بوده است، حدود ۲۳۰۰ سال پیش بر روی یک کوه حک شده است. پس از آن، اشکانیان به قدرت و شکوه کرمانشاه افزودند. بعد از آن‌ها، ساسانیان به این شهر توجه ویژه داشتند و آن را پایتخت دوم خود می‌دانستند.

با حضور اعراب و تغییر مسیرهای بازرگانی، سرنوشت کرمانشاه نیز تغییر کرد و برای مدتی، تحت حکومت دولت اعراب قرار گرفت. بعدها نیز این شهر فرازونشیب‌های بسیاری داشت. از خاندان‌هایی که برای مدتی کوتاه بر کرمانشاه حکومت کردند تا زمان جنگ جهانی اول و دوم که کرمانشاه در مدتی کوتاه به‌تصرف ارتش‌های بیگانه درآمد. مردم غیور و شجاع این شهر در زمان جنگ نیز رشادت‌های بسیار کردند و برای دفاع از سرزمین خود خون‌های بسیاری دادند.

پیشینه نام کرمانشاه

کرمانشاه در دوره‌های مختلف دارای نام‌های مختلفی بوده که معمولاً با تغییر از حکومتی به حکومتی دیگر صورت می‌گرفته‌است، در قدیمی‌ترین شکل خود اولین بار در دوران باستان و در زمان فرمانروایی کاسی‌ها کرمانشاه را با نام الیپی می‌خوانند و در دوران هخامنشیان از کرمانشاه با نام‌های کامبادن، کارمیسین، کارمیشین، کرمینشان و غیره یاد می‌شود.

پس از اسلام، اعراب نام کرمانشاه را به قرمسین تغییر دادند و در دوره‌های بعدی کرمانشاه با نام کرمانشاهان و کرمانشاه خوانده می‌شد. نام کرمانشاه پس از پیروزی انقلاب ۵۷ به قهرمانشهر و چندی بعد به باختران تغییر پیدا کرد؛ ولی از آن‌جایی که این امر با اعتراضات گستردهٔ مردم همراه شد، در نتیجه چندی بعد با تلاش‌های اسماعیل ططری و با تصویب قانونی نام شهر به نام قدیمی خود تغییر یافت.

موقعیت جغرافیایی

کرمانشاه در غرب کشور و در دامنه‌های زاگرس واقع شده است. این شهر از شمال به شهرستان‌های اسلام‌آباد غرب و جوانرود، از جنوب به شهرستان‌های دالاهو و سرپل ذهاب، از شرق به شهرستان‌های سنقر و کلیایی و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود.

جمعیت

جمعیت کرمانشاه طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود ۱٫۴ میلیون نفر است. از این تعداد، حدود ۷۰۰ هزار نفر در شهر کرمانشاه زندگی می‌کنند.

آب و هوا

کرمانشاه دارای آب و هوایی معتدل کوهستانی است. تابستان‌های این شهر گرم و خشک و زمستان‌های آن سرد و برفی است.

جاذبه‌های گردشگری

کرمانشاه دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* طاق بستان: یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
* بیستون: یکی از مهمترین محوطه‌های تاریخی ایران که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
* غار قوری قلعه: یکی از بزرگترین غارهای آبی جهان.
* قلعه ساسانی: یکی از مهم‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران.
* مجموعه بازار کرمانشاه: یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین بازارهای ایران.
* روستای اورامان تخت: یکی از زیباترین روستاهای ایران.

فرهنگ و هنر

کرمانشاه دارای فرهنگ و هنر غنی است. از جمله هنرهای سنتی این شهر می‌توان به قالی‌بافی، مینیاتور، موسیقی و رقص اشاره کرد.

غذای محلی

از جمله غذاهای محلی کرمانشاه می‌توان به خورش قیمه نثار، کباب کرمانشاهی، آش دوغ، نان برنجی و حلوا ارده اشاره کرد.

اقتصاد

با سرمایه گذاری های سال های اخیر در استان کرمانشاه به ویژه در زمینه صنعت، رتبه این منطقه در میان استان های صنعتی از 22 به 18 رسیده است. از مهمترین واحدهای صنعتی عمده در استان می توان به صنایع پتروشیمی کرمانشاه، پتروشیمی بیستون، مجتمع صنایع نازگل، شرکت چینی کرد، سیمان غرب و سامان، شرکت کاشی کرد، شرکت روژین تاک و …اشاره کرد. داشتن کوتاه ترین مسیر حمل و نقل کالا به عراق، وجود بزرگترین پایانه مسافرتی غرب کشور در مرز خسروی، داشتن بازارچه های بزرگ مرزی و … باعث شده تا شهر و استان کرمانشاه قابلیت ویژه ای برای صادرات و واردات و تجارت خارجی داشته باشد. علاوه بر این، گردشگری، کشاورزی (یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات و حبوبات کشور)، دامپروری و دامداری، شیلات، زنبورداری، صنایع دستی و سوغاتی های متنوع، بخش های دیگر پازل اقتصادی استان کرمانشاه را تکمیل می کند؛ اما تمام این موارد در کنار هم نتوانسته هنوز اقتصاد این استان و شهر را چندان تکان دهد و بیکاری در این استان بیداد می کند. متاسفانه با وجود منابع و ظرفیت های بسیار، شهر کرمانشاه یکی از بالاترین نرخ های بیکاری را دارد و بسیاری از جوانان این شهر برای پیدا کردن کار به شهرهای دیگر مهاجرت می کنند.

مساحت

مساحت کرمانشاه حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربع است.

حیوانات

از جمله حیواناتی که در کرمانشاه یافت می‌شوند می‌توان به خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، کفتار، خرگوش، قوچ، میش و کبک اشاره کرد.

شهرهای همسایه

شهرهای همسایه کرمانشاه عبارتند از:

* از شمال: اسلام‌آباد غرب و جوانرود
* از جنوب: دالاهو و سرپل ذهاب
* از شرق: سنقر و کلیایی
* از غرب: کشور عراق

نتیجه

کرمانشاه، شهری با تاریخ و فرهنگ غنی است. این شهر دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است و از نظر اقتصادی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است