شهرستان اسکو یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی ایران است. مرکز این شهرستان، شهر اسکو می‌باشد. نام قدیم این شهرستان «اوشکایا» بود.ساکنان شهرستان اسکو آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.

اسکو یکی از قطب‌های مهم صنایع دستی و گردشگری در استان آذربایجان شرقی است. شهر اسکو به شهر ملی چاپ باتیک در ایران شناخته می‌شود.

اسکو مرکز اصلی تجمع کارگاه‌های چاپ باتیک یا چاپ کَلاقه‌ای در استان آذربایجان شرقی و قطب اصلی این هنر-صنعت در کشور محسوب می‌شود. اسکو از مراکز مهم تولید پارچه‌های حریر ابریشمی به‌خصوص پارچه‌های زیبا و خوش‌سلیقهٔ کلاقه‌ای است که به صورت طبیعی و مصنوعی توسط هنرمندان اسکویی تولید می‌شوند، و علاوه بر مصرف در داخل، به کشورهای مشترک‌المنافع نیز صادر می‌گردند.

تولید این نوع پارچه به دورهٔ انقلاب مشروطیت برمی‌گردد. برخی از اهالی شهر اسکو که در آن زمان جهت امرار معاش به کشورهای اقماری شوروی سابق رفته بودند، هنگام بازگشت به میهن، صنعت بافت و تولید پارچه‌های کلاقه‌ای را از شهر گنجه جمهوری آذربایجان با خود به اسکو منتقل کردند و رفته‌رفته رونق و آوازهٔ این نوع پارچه‌های ساخت اسکو در منطقه فراگیر شد. در حال حاضر تولیدات باتیک به کشورهای آلمان، آمریکا، آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان صادر می‌شود.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان اسکو در شرق دریاچه ارومیه با وسعت ۱۷۶۳ کیلومتر مربع قرار گرفته که از سمت شرق با شهرستان تبریز، از سمت شمال با شهرستان شبستر، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان آذرشهر و شهرستان عجب‌شیر هم‌مرز است.

گردشگری

روستای توریستی کندوان از روستاهای شهرستان اسکو است که از پیشینه تاریخی هفت هزار ساله برخوردار است. این روستای تاریخی و باستانی دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که به‌دلیل شکل خانه‌های آن که به مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده‌اند مناظر زیبایی جهت بازدید گردشگران داخلی و خارجی دارد. این روستا در ۱۸ کیلومتری شهر اسکو واقع می‌باشد.

روستای صخره‌ای حیله ور در شهرستان اسکو در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر اسکو و نرسیده به روستای توریستی کندوان قرار گرفته‌است. شیوه معماری این روستا منحصر به فرد می‌باشد به این صورت که خانه‌های آن در دل زمین به صورت زاغه‌های زیبا و با سبک بسیار عالی کنده شده و از استتار کافی برخوردار هستند.

در واقع به این دلیل که خانه‌های این روستا از دید رهگذران پنهان می‌باشند به نام حیله ور معروف است. برخی از خانه‌های این روستا در برابر طلوع و غروب خورشید قرار گرفته‌اند که به اعتقاد برخی پژوهشگران این معماری حکایت از عقاید مردمان حیله ور به آیین میتراییسم دارد.

همچنین برخی پژوهش‌های صورت گرفته و حدس و گمان‌ها در خصوص این روستا قدمت آن را تا دوره مادها نیز می‌رساند.

منطقه ارشد چمن یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی که در دامنه کوه سلطان داغی رشته‌کوه سهند در ۲۸ کیلومتری شهر اسکو و بعداز روستای توریستی کندوان واقع شده‌است.

جاذبه‌های طبیعی منطقه ارشد چمن و آب و هوای مطبوع در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان، زمان مناسب برای دیدن این منطقه را فراهم می‌سازد. به دلیل سردی هوا در دامنه‌های سهند حتی در تابستان هم می‌توان شاهد برف بود.

جزیره شاهی یا جزیره اسلامی در شرق دریاچه ارومیه در شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است. انعکاس نمای کوه‌های اطراف این جزیره آهکی در آب دریاچه ارومیه و کریستال‌های نمکی موجود در آب همچون برف سفیدی دور تا دور جزیره را احاطه کرده و جذابیت خاصی را به آن بخشیده‌است.

زیبایی و جاذبه‌های طبیعی این جزیره و بناهای تاریخی آن مانند قلعه هلاکوخان بی‌شمار است که امکان گرفتن عکس‌هایی جذاب و به یاد ماندنی را برای مسافران خود فراهم می‌کند تا برای همیشه در گنجینهٔ خاطرات به یادگار بماند. غروب خورشید در جزیره اسلامی منظرهٔ دل‌انگیزی را خلق می‌کند.

روستاهای هدف گردشگری عنصرود و گنبر در شهرستان اسکو از قطب‌های تولید گل محمدی در استان آذربایجان شرقی می‌باشند که هر ساله جشنواره برداشت گل محمدی شهرستان اسکو در این روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری برگزار می‌شود.

محصولات کشاورزی

بخش ایلخچی از قطب‌های مهم تولید انواع محصولات کشاورزی در شهرستان اسکو به حساب می‌آید. با موفقیت در کاشت، اصلاح و تکثیر (کلزا) و زعفران، زیره، پیاز، گردو، بادام، پسته و… در این منطقه کاشت و برداشت می‌شود.

محصول کشاورزی به نام این منطقه در گذشته پیاز بود و حتی ایلخچی با این محصول شناخته می‌شد، لیکن هم‌اکنون اغلب مردم این منطقه از کاشت پیاز دست برداشته و به کشت سایر محصولات از جمله پسته و زعفران روی آورده‌اند.

همچنین روستاهای عنصرود و گنبر در شهرستان اسکو از قطب‌های تولید گل محمدی در استان آذربایجان شرقی می‌باشند.

روستای حیله ور یکی از جاذبه های گردشگری اسکو

روستای حیله‌ور در ارتفاعات کوه آتشفشانی سهند قرار دارد. ویژگی قابل توجه این روستا خانه‌هایی است که در دل کوه و زیر زمین ساخته شده‌اند. طبق بررسی‌های انجام شده مشخص شد که محل زندگی انسان‌ و دام در روستای حیله‌ور نزدیک به یکدیگر بوده. طبق برخی از بررسی‌ها قدمت این روستا به دوران ماد‌ها برمی‌گردد.

روستای کندوان اسکو

کندوان روستایی صخره‌ای و شبیه به کندوی زنبور عسل است که در شهر اسکو قرار دارد. خانه‌های این روستا در دامنه کوه سلطان‌ داغی و در میان صخره‌هایی که بر اثر آتشفشان به وجود آمده بنا شده‌اند.

خانه‌های روستای کندوان «کران» نام دارند. بیشتر کران‌ها دو طبقه‌اند اما بعضی از آن‌ها به چهار طبقه هم می‌رسند.

برای دیدن این روستای منحصر‌به‌فرد باید از جاده تبریز به سمت اسکو بروید، بعد از شهر اسکو روستای کندوان قرار دارد. فرصت اجاره خانه در کندوان تبریز هم در سایت اتاقک برایتان فراهم است.

برکه گوگلی یکی از جاهای دیدنی اسکو

برکه گوگلی دریاچه‌ای زیباست که در دامنه کوه چانگیل قرار دارد. از آب این دریاچه برای امور کشاورزی و دامداری در روستای مجارشین، روستایی پلکانی و زیبا از توابع شهر اسکو، استفاده می‌کنند. آب برکه گوگلی از ذوب شدن برف، بارش باران و چشمه آغ دره تأمین می‌شود.

حمام میلان

حمام تاریخی میلان در روستایی با همین نام قرار دارد و در دوران صفویه ساخته شده است. یکی از ویژگی‌های معماری این حمام برقرار کردن دمای مناسب بین محیط داخل و خارج حمام است.

طراحی هشتی و ورودی‌های حمام به‌گونه‌ای است که حرارت داخل حمام خارج نشود. ورودی، دالان، سربینه و گرم‌خانه اجزای تشکیل‌دهنده حمام میلان‌اند. این حمام در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

روستای گونبرف

از تبریز تا روستای گونبرف نزدیک به دو ساعت فاصله است. بنابراین شما با قطار، هواپیما، اتوبوس یا وسیله شخصی باید خودتان را به تبریز برسانید. تبریز زیبایی های زیادی دارد که اصلانیاز به گفتن ندارد.

اما ما بدون این که دیداری از تبریز داشته باشیم مسیر را یکسره به سمت اسکو تغییر می دهیم. البته شما می توانید بعد از بازدید از بازار تبریز و خانه مشروطیت و… جاده را به سمت اسکو برسانید.

اما اگر شما روی ریل زندگی سوارید می توانید قطار تبریز، مراغه و تهران را انتخاب کنید.

این قطار از شمال و شمال خاوری روستاهای تابعه اسکو مانند ایلخچی و خسرو شهر می گذرد، ولی ما به شما پیشنهاد می دهیم مسیر تبریز به اسکو را از دست ندهید.

بویژه در فصل تابستان جاده به این سمت که می رسد شانه به شانه زیبایی ها قرار می گیرد. جاده در سایه سار سبز درختان با صدای رودخانه ها یکی می شود و پشت هر پیچ زندگی لحظه ای بکر را در قاب چشمان شما می نشاند.

البته تا رسیدن به روستا یک مسیر جاده روستایی هم داریم. ولی به آمدنش می ارزد اصلاشک نکنید.

این شهر آب و هوایی ملایم و مرطوب دارد و دارای زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی ملایم است. تولیدات کشاورزی آن شامل گوجه سبز، نباتات علوفه ای، گلابی، انگور، بادام و گیلاس می‌شود. گردو از مهم‌ترین تولیدات منطقه است که اسکو در تولید آن رتبه نخست استانی را دارد.

مردمان اسکو آذری بوده و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می گویند.

سوغات معروف اسکو دوشاب، حلوای گردویی، میان پر و نان است و روسری ابریشمی که به کلاقه ای اسکو معروف می باشد از مهم ترین صنایع دستی این سرزمین به شمار می آید.

روستای مجارشین

مجارشین (میرزانشین) (به انگلیسی : majarshin ، به ترکی آذربایجانی: məcarşin ) یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده‌ و در حدود ۶۵ کیلومتری کلان شهر تبریز قرار گرفته است.

جمعیت این روستا بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 ، 1122 نفر بوده است .مجارشین روستایی تاریخی است كه در دل طبیعت سرسبز، بكر و كوهستانی استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

 روستای مجارشین از نظر وضع طبیعی، روستایی کوهستانی با خانه‌های پلکانی میباشد و گنجینه‌ای از آثار تاریخی، مناظر طبیعی و جاذبه‌های گردشگری متعدد و متنوع به شمار می‌رود.

چشمه آقبلاغ اسکو

شهرستان اسکو از لحاظ آب هاي معدني و چشمه يکي از شهرستانهاي غني استان است و چشمه آقبلاغ عنصرود در خود روستاي عنصرود واقع شده است و همچنين آب اين چشمه که از طريق دو کانال با فشار نسبتا کم از زير تپه اي جاري مي شود فوق العاده خنک است.

این چشمه در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان هشترود در قسمت جنوبی روستای آقبلاغ از سلسله ارتفاعات منفرد روبروی ارتفاعات بزغوش قرار دارد .

عرض دهانه غار حدود ۲ متر می‌باشد و دسترسی به آن از این روستا امكان پذیر است. غار زیبای آغ بولاق مورد توجه و بازدید كوهنوردان علاقه‌مند است و از نوع غارهای استلاكتیت است.

تا حالا هیچ کس نتوانسته به انتهای غار برود چون در داخل غار سالنهای متعددی وجود دارد.
این چشمه در تابستان محل مناسبی برای آب تنی و در زمستان این چشمه منظره بسیار زیبایی دارد.

درخت چنار اسکو

درخت چنار کهنسال اسکو، یک درخت چنار کهنسال در شهر اسکو از توابع استان آذربایجان شرقی است. بر اساس گمانه زنی صورت گرفته بر تنه درخت و طبق نظر کارشناسان، دارای قدمتی ۱۲۰۰ ساله است، که جزو قدیمی‌ترین درختان چنار کهنسال کشور محسوب می‌گردد.

در حال حاضر در بخش مرکزی شهر اسکو و در وسط سبزه میدانِ این شهر واقع شده است و به عنوان یکی از مهم‌ترین ذخایر ژنتیکی گیاهی کشور مطرح است.

در ۸ بهمن ۱۳۹۰ در فهرست میراث طبیعی ایران به شماره ۱۲۵ ثبت شده است.

پارک مینیاتوری اسکو

پارک مینیاتوری و سه بعدی اسکو نخستین پارک مینیاتوری در آذربایجان شرقی و دومین پارک در سطح کشور است. این پارک در اسکو در باغی کوچک به وسعت ۱۰۰۰ متر برای گردشگران و بازدیدکنندگان ایجاد شده است.

پارك زيبای مينياتوری سه بعدی  محبت عشق زندگی  واقع در اسكو روبروی فرمانداری بمديريت و طراحی جناب آقای مهندس سيامك سهرابی و ساخت و رنگ آميزی توسط هنرمند عزيز جناب آقای نورالدين فروع دينی میباشد.

سوغات اسکو

از سوغات اسکو نیز دوشاب اسکو معروف است و از شیره انگور یا شیره خرما درست می شود .
حلوای گردویی اسکو ، میان پر (جوز قند) (که گلابی پوست کنده و دود گوگرد داده ، با خاکه قند و … پر می شود و هم چنین از زردآلو ، آلو و شفتالو هم درست می شود) فندق ، گردو و بادام از دیگر سوغات این شهرستان است.

ازمهم ترين سوغات اسكو ميتوان نان اسكو و گل محمدی را نام بردكه شهرستان اسکو بزرگترين توليدکننده گل محمدی در آذربايجان شرقی است و سالانه يک‌هزار و ۹۰۰ تن محصول گل محمدی از باغات منطقه جمع‌آوريی می شود.